Međunarodni dan dece obolele od malignih bolesti, 15. februar, uspostavljen je 2002. godine od strane Međunarodne konfederacije Udruženja roditelja dece obolele od raka, a danas se obeležava u više od 85 zemalja širom sveta. Na inicijativu udruženja roditelja i uz podršku Ministarstva zdravlja, Međunarodni dan dece obolele od malignih bolesti u našoj zemlji je 2013. godine postao deo nacionalnog Kalendara javnog zdravlja. Ovaj međunarodni dan obeležava se svake godine u cilju edukacije i efikasnog sprovođenja svih mera koje će omogućiti ranu dijagnostiku, adekvatnu terapiju, rehabilitaciju i bolji kvalitet života dece obolele od malignih tumora.

Svake godine u svetu oboli više od 160.000 dece od nekog oblika malignog tumora, a više od 90.000 dece umre od nekog oblika raka. Rak kod dece čini od 0,4 do 4% svih malignih bolesti u opštoj populaciji širom sveta. U proseku u svetu obolevanje od raka kod dece čini 1% u strukturi obolevanja od svih malignih bolesti, u Evropi 0,4% i u Srbiji oko 0,7%. Najveće učešće u strukturi obolevanja se registruje u Africi, 4%, uglavnom zbog razlika u starosnoj strukturi i očekivane dužine trajanja života na rođenju. Uprkos dobrim rezultatima lečenja, maligne bolesti su čak i u razvijenim zemljama i dalje drugi po učestalosti uzrok smrtnosti kod dece uzrasta 0 do 14 godina, odmah iza povreda.

U Republici Srbiji svake godine se, u proseku, otkrije 314 dece oba pola uzrasta od 0 do 19 godina sa nekim od oblika maligne bolesti. Kao i u većini zemalja u razvoju i u Srbiji je gotovo 2/3 novoobolele dece (63,4%) uzrasta do 15 godina. Tri grupe oboljenja, i to leukemije, tumori mozga i limfomi čine najčešće zastupljene maligne bolesti u dečjem uzrastu. Ove tri grupe malignih bolesti činile su gotovo polovinu svih malignih bolesti dečijeg uzrasta.

Leukemije su najčešće maligne bolesti u dečijem uzrastu. U strukturi obolevanja u uzrastu do 15 godina činile su 26,6%, slede tumori mozga sa 18,6% i limfomi sa 9,5%. U uzrastu 0–19 godina u strukturi obolevanja najzastupljenije su bile leukemije sa 20,4%. Kao i mlađim uzrasnim grupama, slede tumori mozga sa 16,6% i limfomi sa 12,1%. Maligni epitelni tumori (karcinomi), koji čine skoro 90% malignih tumora kod odraslih, u dečijem uzrastu su izuzetno retki. Nasuprot tome, embrionalni tumori javljaju se gotovo isključivo u dečijem uzrastu.

Najčešći razlog smrtnog ishoda u dečjem uzrastu u Srbiji su bile leukemije, limfomi i tumori mozga. U proseku svake godine 50 dece uzrasta od 0 do 19 godina izgubi bitku sa ovom bolešću. U skladu sa savremenim medicinskim dostignućima, buduća istraživanja usmerena u pravcu etiologije malignih tumora kod dece omogućiće ne samo efikasno sprovođenje preventivnih mera, već bržu i efikasniju ranu dijagnostiku, primenu standardne terapije i samim time duže preživljavanje kod dece obolele od raka svuda u svetu.

Na osnovu podataka Registra za rak Zavoda za javno zdravlje Pančevo, u poslednjih deset godina, u Južnobanatskom okrugu, u proseku godišnje sedmoro dece (3-15 dece) oboli, a dvoje (0-5 dece) izgubi bitku sa ovom bolešću. Najčešći maligni tumori kod dece u našem okrugu su akutne leukemije i linfomi, zatim maligne bolesti lokalizovane na mozgu, kostima, mekim tkivima, bubrezima i gonadama. U posmatranom periodu najviše smrtnih ishoda je prijavljeno u uzrastu od 15-19 godina (52,6%), zatim 0-4 godine (26,3%), u uzrastu 5-9 (15,8%), a najmanje u uzrastu 10-14 (5,3%). Poslednje tri-četiri godine u Južnom Banatu, zabeležen je blagi pad u broju registrovanih obolelih i umrlih od malignih bolesti u dečijem uzrastu.

U skladu sa preporukama Svetske zdravstvene organizacije i Međunarodnog udruženja za borbu protiv raka, iskazan je prioritet u zdravstvenoj zaštiti dece i adolescenata pre svega u pogledu prevencije, ranog otkrivanja, lečenja i rehabilitacije ove vulnerabilne populacione grupe. Cilj je da se kako roditeljima, deci, tako i široj društvenoj zajednici pruže prave informacije kako da obrate pažnju i prepoznaju rane znake upozorenja i simptome i da odmah potraže stručnu medicinsku pomoć, jer brza i efikasna rana dijagnostika, primena standardne terapije omogućiće duže preživljavanje dece i adolescenata obolelih od raka.

Rani znaci upozorenja:

  1. Bele tačkice u oku, nova razrokost, novo slepilo, izbočena očna jabučica
  2. Kuglice u stomaku i karlici, glavi i vratu, udovima, testisima, žlezdama
  3. Neobjašnjivo produžena temperatura preko dve nedelje
  4. Neobjašnjiv gubitak težine, bledilo, umor, stvaranje modrice ili krvarenje
  5. Bolovi u kostima, zglobovima, leđima, i lako nastali prelomi
  6. Neurološki znaci: promena ili pogoršanje hoda, ravnoteže ili govora, glavobolja više od dve nedelje sa ili bez povraćanja, uvećanje glave

Korisni linkovi:

Ostavite odgovor