Povodom Svetskog AIDS dana- 1. decembra, pod sloganom ovogodišnje kampanje: „Ispravnim putem“, UNAIDS naglašava poziv na akciju da se zaštiti zdravlje svih, kao i prava svake osobe. Sa ljudskim pravima u centru i angažovanim zajednicama, svet može da okonča pandemiju AIDS-a kao pretnju po javno zdravlje do 2030. godine.
Prema procenama SZO procenjeno je da je na kraju 2023. godine u Svetu, 39,9 miliona ljudi živelo sa HIV-om. Iste godine 630.000 ljudi u je umrlo od uzroka povezanih sa HIV infekcijom (51% manje nego 2010. godine kada je umrlo 1,3 miliona, ali još uvek daleko od cilja za 2025. godinu – manje od 250.000 smrtnih ishoda).
Na osnovu podataka Instituta za javno zdravlje Srbije „Dr Milan Jovanović Batut” od početka epidemije, 1985. godine, zaključno sa 25. novembrom 2024. godine, u Republici Srbiji su registrovane 4903 osobe inficirane HIV-om, od kojih je 2251 osoba obolela od AIDS-a, dok je 1225 osoba inficiranih HIV-om umrlo od AIDS-a, a još 147 osoba inficiranih HIV-om je umrlo od bolesti ili stanja koja nisu povezana sa HIV infekcijom. Prema zvanično dostupnim podacima, u Srbiji je krajem 2023. godine živelo 3427 osoba kojima je dijagnostikovana HIV infekcija, a procenjuje se da u našoj zemlji 570 osoba, do maksimalno 1200 osoba, nije znalo da je inficirano HIV-om.
U Južnobanatskom okrugu, prema podacima Zavoda za javno zdravlje Pančevo, od 1986. godine do danas 140 osoba je saznalo da živi sa HIV-om, obolele su 53, a od AIDS-a su preminule 32 osobe.
Tokom posmatranog perioda, dominantan put prenošenja HIV infekcije bio je seksualni kontakt (74,45%), a 87,63% inficiranih su bile osobe muškog pola.
Kada govorimo o starosnoj strukturi, najveći broj inficiranih u momentu potvrde dijagnoze, (72,14%) registruje se u uzrastu od 20 do 44 godina i to sa sledećom zastupljenošću: 35 do 39 godina – 17,86%, od 25 do 29 godina – 17,14%, od 30 do 34 godine – 16,43%, od 20 do 24 – 10,71% i od 40 do 44 godine 10 %.
Među starijima od 45 godina 21,43% je inficirano HIV-om, a mlađih od 20 godina 6,43%. Najveći broj registrovanih HIV+ osoba je među MSM populacijom sa 43,88%, a zatim slede sa 23,74%, osobe koje navode rizičan heteroseksualni odnos i na trećem mestu intravenski korisnici droga i osobe sa nepoznatim rizikom sa 10,07%.
Na teritoriji opštine Pančevo živi najveći broj osoba sa HIV-om (58,99%), zatim sledi Kovin sa 11,51%, Vršac 10,79%, Kovačica 5,75%, Bela Crkva i Alibunar 4,32%, Opovo 3,60% i Plandište sa 0,72%.
U 2024. godini do kraja novembra, prijavljene su 2 HIV + osobe, muškog pola, uzrasta 20 i 26 godina.
Sa sve većim pristupom efikasnoj prevenciji, dijagnostici, lečenju i nezi osoba inficiranih HIV-om, uključujući i prevenciju i lečenje infekcija koje se javljaju usled narušenog imunološkog sistema, HIV infekcija je postala hronično zdravstveno stanje koje omogućava ljudima koji žive sa HIV-om, da vode dug i produktivan život. U cilju eliminacije HIV infekcije kao javnozdravstvenog problema potrebno je da, u svakoj zemlji do 2025. godine, 95% svih osoba inficiranih HIV-om bude dijagnostikovano, zatim da 95% dijagnostikovanih osoba inficiranih HIV-om bude na lečenju antiretrovirusnim lekovima (ART) i da 95% osoba na lečenju ima nemerljivu količinu virusa u krvi. U 2023. godini ovi pokazatelji su bili 86% – 89% – 93% na globalnom nivou.
Znajući da HIV infekcija može dugi niz godina proticati bez ikakvih znakova i simptoma, jedini način da se otkrije HIV infekcija je da se osoba koja je imala neki rizik testira na HIV.
Svako testiranje na HIV treba da bude dobrovoljno i poverljivo, uz obavezno savetovanje pre i posle testiranja, a u cilju pružanja pravih i stručnih informacija potrebnih klijentu da donese odluku da li je pravi trenutak za testiranje, ali i da prepozna stvarni rizik tj. rizično ponašanje koje je praktikovao ili koje i dalje upražnjava, i da identifikuje lične mogućnosti za sprečavanje inficiranja HIV-om u budućnosti. Sa druge strane, HIV pozitivne osobe imaju mogućnost da odmah po dijagnostkovanju započnu lečenje HIV infekcije koje daje odlične rezultate, kako u svetu tako i u našoj zemlji. Zahvaljujući terapiji HIV infekcija je hronično stanje sa kojim se može kvalitetno i dugo živeti, ali samo ukoliko se pravovremenim i adekvatnim lečenjem kontroliše replikacija HIV-a.
Dobrovoljno, poverljivo ili anonimno savetovanje i testiranje na HIV i virusne hepatitise B i C i sifilis je besplatno i dostupno, bez lekarskog uputa svakoj zainteresovanoj osobi koja je imala neki rizik u skorijoj ili daljoj prošlosti, tokom cele godine u Zavodu za javno zdravlje Pančevo.
U okviru preventivnog programa koji sprovodi Ministarstvo zdravlja Zavod za javno zdravlje Pančevo je potpisao memorandum o saradnji sa udruženjem „Potent“ te je dobrovoljno, anonimno savetovanje i testiranje na HIV i druge infekcije besplatno i dostupno osobama iz ključnih populacija pod povećanim rizikom (muškarci koji imaju seks sa muškarcima, osobe koje se bave seksualnim radom i osobe koje injektiraju droge). Pored preventivnog programa pružaju se i različiti vidovi podrške osobama koje su inficirane HIV-om.
Jedino se testiranjem krvi na HIV može utvrditi da li je osoba inficirana ovim virusom.
Testiranje na HIV je jednostavno, i ne oduzima puno vremena, a rezultati se dobijaju u kratkom roku.
Povodom obeležavanja 1. decembra, Svetskog dana borbe protiv HIV-a, još jednom podsećamo naše sugrađane mogu da obave SAVETOVANJE I TESTIRANJE NA HIV, HEPATITIS B i C i SIFILIS U ZAVODU ZA JAVNO ZDRAVLJE PANČEVO (Vuka Karadžića 8-bivša Železnička ambulanta) TOKOM CELE GODINE OD 08 DO 12 časova svakog radnog dana.
Testiranje je poverljivo, anonimno, besplatno, nije potreban uput, ne zakazuje se, obavezno ne doručkovati.
Za sve dodatne informacije možete se javiti na telefon 013/310-466.
Korisni linkovi:
https://www.batut.org.rs/index.php?content=2917
https://www.who.int/campaigns/world-aids-day/2024
Ostavite odgovor