24.mart posvećen je borbi protiv tuberkuloze. Prema podacima Svetske zdravstvene organizacije (SZO) iz 2016. godine tuberkuloza (TB) predstavlja deveti po učestalosti uzrok smrti u svetu i vodeći uzrok smrti od jednog infektivnog agensa, učestaliji u odnosu na HIV/AIDS. Iste godine procenjeno je da je oko 1,3 miliona HIV negativnih osoba umrlo od tuberkuloze (u odnosu na 1,7 miliona u 2000.), kao i 374.000 osoba koje žive sa HIV-om. Procenjeno je da je ukupno 10,4 miliona ljudi obolelo od tuberkuloze u 2016. godini, od toga 90% odraslih, 65% muškaraca i 10% osoba koje žive sa HIV-om (74% u Africi) i 56% u pet zemalja: Indiji, Indoneziji, Kini, Filipinima i Pakistanu.
Rezistentna tuberkuloza predstavlja stalnu opasnost. U 2016. godine zabeleženo je 600.000 novih slučajeva TB rezistentnih na rifampicin u svetu, od čega je 490.000 imalo multirezistentu tuberkulozu (MDR TB). Skoro polovina (47%) slučajeva MDR TB su bili stanovnici Indije, Kine i Ruske Federacije.
U Evropskoj uniji i Evropskoj ekonomskoj zajednici (EU/EEA) godišnje se prijavljuje oko 60.000 slučajeva oboljevanja od TB. Stopa prijavljivanja se smanjuje samo za oko 5% svake godine. Potreban je pad od najmanje 10% da bi se postigli ciljevi održivog razvoja i ciljevi globalne strategije za eliminaciju TB kao javnozdravstvenog problema.
Republika Srbija beleži kontinuiran trend smanjenja stope prijavljivanja tuberkuloze, sa 37/100.000 u 2003. godini na 12/100.000 stanovnika u 2016. godini, što je svrstava među zemlje sa niskim opterećenjem tuberkulozom u regionu Evrope. U 2016. godini prijavljeno je 837 slučaja obolevanja od svih oblika tuberkuloze, koji podležu obaveznom prijavljivanju, što čini notifikacionu stopu od 11,82/100.000 stanovnika
Kao i u Republici Srbiji tako se i u Južnobanatskom okrugu u periodu od 2013. do 2017. godine beleži trend pada učestalosti oboljevanja i umiranja od tuberkuloze. Tokom 2017. godine broj prijavljenih obolelih od TBC bio je isti kao i 2016. godine (29:29), a za 21% manje u odnosu na petogodišnji period posmatranja (36,80), i ispod je petogodišnjeg proseka(12,53).Kao i prošle godine TBC sa incidencijom 9,87/100000 nije ušla u prvih deset oboljenja. Tokom 2017. godine jedna osoba je umrla od tuberkuloze kao i 2016. godine, pa mortalitat na petogodišnjem periodu posmatranja iznosi 0,41/100.000.
Rano otkrivanje i lečenje obolelih od plućne tuberkuloze najvažnija je mera prevencije širenja tuberkuloze. Tako se najefikasnije uklanja izvor zaraze.
Šta je tuberkuloza? Zarazna bolest
Ko je uzročnik bolesti? Mycobacterijum Tuberculosis.
Kako se prenosi? Putem vazduha – kada osoba koja ima tuberkulozu pluća kašlje, kija, smeje se, govori, bakterije se izbacuju u vazduh. Za prenošenje infekcije najvažniji je bliski kontakt sa obolelim od plućne tuberkuloze. Najveću mogućnost da se zaraze imeju članovi porodice i osobe koje žive u istom domaćinstvu ili koje provode više sati u istoj prostoriji sa obolelim. Sve osobe iz bliskog kontakta sa zaraznim bolesnikom treba da se jave lekaru specijalisti za plućne bolesti na pregled.
Da li TBC zahvata samo pluća? Obično zahvata pluća, a može da zahvati mozak, bubrege ili kičmu.
Koji su znaci bolesti? Slabost, zamor, gubitak telesne težine, noćno znojenje, slab apetit, blago povišena temperatura. Kašalj koji traje duže od četiri nedelje, iskašljavanje krvi ukazuje na mogućnost tuberkuloze pluća.
Kako da se zaštitimo? Pokrivanjem usta i nosa maramicom prilikom kašljanja i kijanja. Provetravanjem i sunčanjem prostorija i posteljine u kojima boravi bolesnik oboleo od plućne tuberkuloze. Bacil TBC je osetljiv na toplotu (63ºC ga uništava za 30 minuta, a 80ºC za 1 sekundu). Odeću i posteljinu prati na 60º-90ºC, a posuđe u vreloj vodi. Od hemijskih dezinficijensa za pranje ravnih površina, podova i toaleta najefikasniji su hloridi (npr rastvor varikine). Pravilnom ishranom, dovoljnim spavanjem i odmorom, redovnim fizičkim aktivnostima.
Lečenje? Tuberkuloza se uspešno leči.Oboleli od zarazne tuberkuloze pluća moraju da se leče u bolnicama, a na kućno lečenje se otpuštaju tek kada postanu bezopasni za svoju okolinu, kada bacila više nema u ispljuvku. Lečenje traje 6-8 meseci.
ALKOHOLIZAM, NARKOMANIJA, PUŠENJE, SIDA, SIROMAŠTVO, ŠEĆERNA BOLEST, DUGOTRAJNE TEŠKE BOLESTI, STANOVANJE SA TUBERKULOZNIM BOLESNIKOM, NEUHRANJENOST su stanja koja doprinose oboljevanju od tuberkuloze.
Ostavite odgovor