Evropska nedelja prevencije raka grlića materice obeležava se od 22. do 28. januara 2024. godine u cilju unapređenja stavova i informisanja o raku grlića materice i načinima prevencije.

Osnovna poruka svim ženama je da je rak grlića materice maligna bolest koja se može sprečiti:„ZAJEDNO PROTIV RAKA GRLIĆA MATERICE”. To je slogan 18. Evropske nedelje prevencije raka grlića materice koji pokreće žene da razmišljaju o reproduktivnom zdravlju i da koriste dostupne mere primarne i sekundarne prevencije.

Prva Evropska nedelja obeležena je 2007. godine, kada je Savet Evrope doneo preporuke o započinjanju kampanje i obeležavanju Evropske nedelje prevencije raka grlića materice. Prepoznajući značaj ove kampanje, Srbija aktivno učestvuje u njenom obeležavanju. Ovom nedeljom prenosimo poruku o značaju mera prevencije u cilju sprečavanja obolevanja i umiranja od raka grlića materice.

Republika Srbija se ubraja u zemlje sveta u kojima je uvedena vakcinacija protiv oboljenja izazvanih humanim papiloma virusima (HPV), o trošku države, za populaciju dece, oba pola (devojčice i dečaci).

Više informacija o HPV vakcini možete pronaći na:

https://www.batut.org.rs/index.php?content=2383

Pregled za rano otkrivanje raka grlića materice vrši se jednostavnim Papanikolau testom (PAP test).

Pored PAP testa može se uraditi i HPV skrining test koji sa sigurnošću utvrđuje da li postoji HPV virus ili ne i to putem PCR tehnike, a nakon toga i HPV test genotipizacije kojim se otkriva genotip virusa koji spada u visoko ili srednje rizične grupe. Ove vrste testova se rade u našoj zemlji u cilju prevencije nastanka raka grlića materice i uspostavljanja tačne dijagnoze: https://www.batut.org.rs/index.php?content=2485

Pored organizovanog skrininga raka grlića materice koji podrazumeva pregled PAP testom na svake tri godine po pozivu lekara za žene uzrasta od 25. do 64. godine, svaka žena starija od 15 godina ima pravo na redovan ginekološki pregled.

Prema preporukama Američkog udruženja ginekologa i akušera (https://www.acog.org/womens-health/faqs/cervical-cancer-screening), PAP test se preporučuje svake tri godine od 21 do 29 godina. Od 30 do 65 godina, žene imaju tri opcije: PAP test svake tri  godine, PAP test plus HPV test (ko-test) svakih pet godina ili samo HPV test svakih pet godina.

Na osnovu poslednjih publikovanih podataka Instituta za javno zdravlje Srbije Južnobanatski okrug se u 2021. godini nalazio među okruzima sa manjom stopom obolevanja, ali većom stopom umiranja od raka grlića materice.

Od sedam okruga u Vojvodini, Južni Banat se 2021.godine nalazio na poslednjem mestu po obolevanju i drugom mestu po umiranju od ove vrste raka kod žena.

Na osnovu podataka Registra za rak Zavoda za javno zdravlje Pančevo, kod žena u Južnom Banatu, rak grlića materice se 2022. godine nalazio na petom mestu po broju obolelih i četvrtom mestu po broju umrlih od svih malignih tumora. Svake godine u našem okrugu u proseku 44 žene obole i 19 umre od ove bolesti.

Tabela 1: Distribucija broja obolelih i umrlih od karcinoma grlića materice po opštinama Južnobanatskog okruga u 2022. godini i petogodišnji prosek obolevanja i umiranja

Rak grlića     matericeJBOPančevoVršacKovinKovačicaBela  CrkvaOpovoPlandišteAlibunar
Petogod. pros. (2018-2022)Oboleli44,220,27,03,43,82,02,22,62,8
Umrli18,88,22,42,22,01,40,80,81,0
2022.Oboleli45237240152
Umrli1863221022

Najveći obolelih od raka grlića materice u 2022. godini u Južnobanatskom okrugu registrovan je kod žena uzrasta 50-69 godina, dok se bolest registrovala već u uzrastu od 25-29. godine života. Najviše umrlih je u 2022. godini je bio u uzrastu 60-69 godina, dok se smrtni ishod registrovao već u uzrastu 35-39. godine života.

Institut za javno zdravlje Srbije „Dr Milan Jovanović Batut”, Kancelarija za skrining raka u saradnji sa mrežom instituta i zavoda za javno zdravlje obeležiće Evropsku nedelju prevencije raka grlića materice organizovanjem različitih edukativno-promotivnih aktivnosti.

U znak podrške tokom Evropske nedelje prevencije raka grlića materice, a sa ciljem podizanja svesti o preventivnim pregledima, tirkizno-zelenom bojom koja je zaštitni znak kampanje biće osvetljen Avalski toranj.

Korisni linkovi:

https://www.skriningsrbija.rs/src/skrining-raka-grlica-materice/

https://izjzv.org.rs/?lng=&cir=&link=3-15-4032

https://hpvinfo.rs/

Ostavite odgovor