Nedelja imunizacije u Evropi obeležava se 24–30. aprila 2022. godine. Ove godine obeležava se sedamnaesta po redu nedelja imunizacije u Evropskom regionu Svetske zdravstvene organizacije, pod sloganom „Dug život za sve” sa ciljem da se svima u svakoj zemlji omogući podjednaka dostupnost vakcina, što bi koreliralo sa dugim i zdravim životom.
Centar za prevenciju i kontrolu bolesti Zavoda za javno zdravlje Pančevo zajedno sa koordinatorima imunizacije i saradnicima mreže osam domova zdravlja, dve opšte bolnice i tri specijalne bolnice, kao i tokom svih ovih godina realizovaće timsku aktivnost – reviziju vakcinalnih kartona, pružanje stručnometodološke pomoći svim učesnicima u izvođenju imunizacije i ipućivanje izgrađenih poruka o imunizaciji ka medijima, zdravstvenim radnicima, donosiocima odluka i opštoj populaciji, doprinoseći usvajanju znanja i izgradnji pozitivnih stavova ka imunizaciji.
Održavanje kontinuiteta u sprovođenju nacionalnih programa imunizacije ima prioritet koji ni na koji način ne sme biti ugrožen. Imunizacija je jedna od najuspešnijih javnozdravstvenih inicijativa. Imunizacijom se preveniraju bolesti, komplikacije i smrtni ishodi od vakcinama preventabilnih bolesti među kojima su dečija paraliza, difterija, tetanus, veliki kašalj, hepatitis B, morbili, zaušci, rubela, neke vrste zapaljenja pluća, prolivi izazvani rotavirusom i rak grlića materice. Imunizacija je doprinela iskorenjivanju velikih boginja i doprinosi iskorenjivanju dečije paralize.
Obuhvat imunizacije na teritoriji Južnobanatskog okruga je ispod 95% u svim vakcinama, osim vakcinacije TBC vakcinom (98,49%), DT vakcinom u 7. godini (98,68%) , IPV vakcinom u 7. godini (96,90%) i MMR vakcinom u 7. godini (97,86%). Razlog neimunizovanja obveznika svim vakcinama do dostignutih >95% su akutna febrilna stanja ili akutne bolesti (1590), kao i odbijanje roditelja da se deca vakcinišu (18 obveznika, u DZ Vršac). Razlog je i pandemija Kovida -19, zbog bolesti roditelja ili dece od kovid infekcije, zatim nedostatak pedijatra (nije sprovođena politika zapošljavanja doktora specijaliste pedijatrije po planu radi zamene odlazećih u penziju, napuštanja pedijatra iz državnog sektora i prelazak u privatni), a uz to došlo je i do obolevanja medicinskih sestara i doktora pedijatara od kovid infekcije. Broj neimunizovanih u 2021. značajno je manji nego u 2020. (1608 u odnosu na 3504);
Analizirajući vakcinama preventabilne bolesti u Južnobanatskom okrugu može se konstatovati da je Difterija eliminisana, zadnji slučaj oboljenja od Tetanusa novorođenčadi zabeležen je 1974. godine i nije registrovan ni jedan slučaj Tetanusa. Poznato je da je Južnobanatski okrug tetanogeno područje, a zbog razvijenosti poljoprivrede dolazi do velikog broja povreda. U toku 2021. godine je bilo 6372 povrede za 14% povređenih manje nego 2020. godine (7374), od toga je 5535 osoba primilo humani imunoglobulin, dato je 12831 doza vakcine protiv tetanusa što je za 6% doza manje nego 2020 (13664) a kod 1416 lica je aplikovano tri doze vakcine i HTIG.
Veliki kašalj koji je sve do 2015. godine bio sveden na pojedinačna javljanja, u 2015. godini imali smo 13 prijavljenih obolelih, u 2016. pet, u 2017 dva, 2018 trinaest; a u 2021. godini je bio jedan slučaj što je za tri puta manje nego 2020. godine (3) i petostruko manje od petogodišnjgproseka posmatranja (5,40). Za razliku od 2020. godine kada je od troje obolelih, jedan vakcinisan; i imali smo jedan smrtni ishod (dete staro 15 dana) u 2021. jedan oboleli jeste bio vakcinisan ali ne i revakcinisan i nije preminuo (dete staro 3 godina).
Zahvaljujući visokom obuhvatu dece, vakcinom protiv dečje paralize od 1962.godine nije registrovan nijedan slučaj ovog oboljenja. Od aprila 1998.godine vrši se aktivni nadzor nad akutnim flakcidnim paralizama (AFP) i Poliomijelitisom. I tokom 2021. godine učestvujemo u nacionalnim programima: održavanje statusa zemlje bez poliomijelitisa koji sprovodimo kroz nadzor nad akutnom flakcidnom paralizom (AFP) prema metodologiji SZO na teritoriji Južnobanatskog okruga, kao i u eliminaciji tetanusa novorođenčadi, autohtonih malih boginja, kao i prevenciji kongenitalnog rubela sindroma, prema metodologiji SZO. Od 2011. godine do 2021. godine bilo je po jedna prijavljena sumnja na AFP i to 2014., 2016. i 2021. godine, sve su stavljene pod aktivni nadzor i bile su odbačene.
U Južnobanatskom okrugu 2021. godini obuhvat vakcinom protiv dečije paralize bio je: DTaP-IPVHiB vakcinacija 93,35%, revakcinacija u 2. godini 88,59% u 7. godini IPV umesto bOPV krenula od ove godine 96,90%, u 14. godini, a pojedini domovi zdravlja su završavali u 14. godini sa bOPV i to 100%;
Od 1995. godine do 2013. godine u Južnobanatskom okrugu se ne registruje ni jedan prijavljen slučaj obolenja od morbila. Kako je 12.12.2014. potvrđen jedan slučaj morbila u Vršcu, odrađen je pooštren nadzor iste godine u DZ Vršac i Infektivno odelenje OB Vršac koji se sprovodio i u 2015. godini uz nulto dnevno izveštavanje do kraja Maja meseca 2015. godine. Za razliku od 2015. i 2016. godine kada nije bilo prijavljenih obolelih od morbila u 2017. godini na teritoriji Južnobanatskog okruga registrovana su ukupno tri slučaja morbila, dva sa teritorije Pančeva i jedan sa teritorije Kovina. Svi su ostvarili kontakte sa potvrđenim slučajevima morbila u Beogradu i nisu zabeležni novi slučajevi sumnje/oboljenja među kontaktima obolelih. Za razliku od 2018. godine kada je prijavljeno 20 obolelih od morbila 2019. godine bila je jedna sumnja koja je odbačena, a 2020 i 2021. godine nismo imali prijavljenu ni jednu sumnju ni obolele.
U 2021. godini nema prijava Rubele kao ni u petogodišnjem posmatranom periodu.
Parotitisa nije bilo od 2018., a petogodišnji prosek je 0,40 (po jedna prijava obolevanja 2014. i 2015.godine, i dve prijave 2017. vakcinisani).
Tokom 2021. godine, prijavljeno je jedno oboljevanje od akutnog virusnog hepatitisa B za razliku od 2020. godini kada nije bilo prijava i ispod je petogodišnjeg proseka (2,40). Od akutnog VHB u 2021. godini nije bilo smrtnih ishoda kao i 2020. godine. Hronični Hepatitis B u 2021. godini zastupljen je sa dva prijavljena što je za jednu prijavu više u odnosu na 2020. godinu. Od 2014-2021. godine nije bilo smrtnih ishoda u ovoj grupi zaraznih bolesti. Posmatrajući vakcinalni status obolelog od akutnog i hroničnog virusnog hepatitisa B, niko nije vakcinisan.
U zadnjem mesecu trudnoće u 2021. godini na HBsAg testirano je 29,55% trudnica (599:2027), od toga nijedan test nije bio HBsAg pozitivan, za razliku od 2020. godine (1). (podaci iz OB Pančevo).
I u 2021. godini sprovodila se protiv HB vakcinacija izloženih lica (47 osoba), kao i lica u posebnom riziku (osobe na dijalizi-71 i insulin zavisni dijabetičari- 6). U 2021. godini vakcinisano je 69 zdravstvenih radnika protiv virusnog hepatitisa B.
Obuhvat vakcinacije na teritoriji Južnobanatskog okruga u 2021. godini izgleda ovako:
DTaP-IPVHiB vakcinacija 93,35%, revakcinacija u 2. godini 88,59% ; revakcinacija u 7. godini DT 98,68%, i u 14. godini dT 93,44%; revakcinacija u 7. godini ove godine IPV 96,90%, u 14. godini zaostatak bOPV 100%; Ako posmatramo pravovremenost vakcinacijom vakcinom DTaP-IPVHiB dece rođene 2020. godine koja su vakcinisana unutar prvih šest meseci ona za opštinu Pančevo iznosi 74,40% a u opštini Vršac 95,21% što je dobra pravovremenost.
Obuhvat primovakcinacije MMR-vakcinacija u 2. godini je 89,16%, MMR-revakcinacija u 7. godini obuhvat je 97,86%. Revizijom vakcinalnih kartona u 2021. godini svih domova zdravlja i nadzorom nad sprovođenjem obaveznog vida vakcinacije sa posebnim osvrtom na MMR vakcinu na celom Južnobanatskom okrugu, domovi zdravlja Kovačica, Opovo, Plandište i Alibunar, ostvarili su obuhvat MMR1 i MMR2 preko 95% u svim godištima računajući i 2020. godište. Dom zdravlja Bela Crkva postigli su obuhvt iznad 95% u svim godištima osim: 2019. (90,74%) za MMR1 a za MMR2 2013. (94,21%); Dom zdravlja Vršac postignut obuhvt iznad 95% u svim godištima osim :2018. (93,93%) i 2019. (90,50%) za MMR1 a za MMR2 u godištu 2014. (93,24%); Dom zdravlja Kovin postigao je obuhvt iznad 95% u svim godištima osim: 2019. (90,64%); 2020. 74,66% za MMR1 a za MMR2 u sledećim godištima 2013. (92,52%) i 2014. (93,00%); Dom zdravlja Pančevo postigao je obuhvat iznad 95% u svim godištima osim :2017. (93,13%), 2018. (89,81%) i 2019. (77,05%) i 2020 (85,11%) za MMR1 a za MMR2 u sledećim godištima 2012. (94,52%), 2013. (94,01%) i 2014. (87,64%); Nakon nadzora svakom koordinatoru imnunizacije sa teritorije Južnobanatskog okruga iz osam domova zdravlja, prosleđen je obuhvat vakcinama MMR1 i MMR2 po vakcinalnim punktovima i naloženo im je da sa svojim timom izvođačima imunizacije što pre odrade propuštene obveznike po godištima, do dostizanja obuhvata iznad 95%, kako u MMR vakcini tako i u drugim vakcinama.
Ove godine prijavljeno je 8 obolelih od TBC sa In -2,72 što je manja u odnosu na prošlu godinu (In-5,45) i ispod je petogodišnjeg proseka posmatranja (In – 7,62). Za razliku od 2019. godini kada je prijavljen jedan umro od TBC, (Mt-0,34) ove godine kao ni 2020. godine nije prijavljen ni jedan pacijent sa smrtnim ishodom, a petogodišnji prosek posmatranja je Mt-0,34. Obuhvat BCG vakcinacijom je ove godine bio 98.49%.
Od 2018. godine uvedena je imunizacija protiv oboljenja izazvanih Streptokokom pneumonije – Pneumokoknom konjugovanom vakcinom sa tri doze. Obuhvat je na nivou južnobanatskog okruga 93,52% i ispod je 95%.
I u 2021. godini odrađena je imunizacija protiv gripa. Ukupno je vakcinisano 14502 lica, prema uzrastu 59,24% pripada starijim od 65 godina. Po kliničkim indikacijama vakcinisano je 87,24% (12652 osoba), zatim slede zdravstveni radnici 6,46% (937osoba), ustanove socijalne zaštite 3,51% (509 osoba) i gerontološki centri 2,78% (404 osoba). Ostalo je 11496 doze vakcine protiv gripa koje nisu utrošene. Od početka nadzora gripa u sezoni 2021/2022 nije bilo potvrde gripe (šest uzoraka brisa guše i nosa poslatih Institutu za javno zdravlje Vojvodine na testiranje na grip virus su bili negativni).
Područje Južnobanatskog okruga, kao i teritorija Vojvodine karakteriše se endemičnom epizootijom besnila kod divljih životinja, uglavnom lisica, a izuzetno i kod domaćih (mačka, pasa). Od 2010. do 2021. godine na teritoriji Južnobanatskog okruga nije bilo dokazanog besnila kod životinja, za razliku od 2009. godine kada je dokazano besnilo kod 8 životinja: kod 3 mačke (opština Pančevo jedna i opštini Alibunar dve); 3 psa sve u opštini Alibunar) i 2 lisice (opština Kovin i opština Alibunar). Zadnjih decenija na ovom području nije zabeležen nijedan slučaj oboljenja kod ljudi.
Epidemiološka služba Zavoda za javno zdravlje Pančevo, Infektivno odeljenje OB Pančevo i Infektivno odeljenje OB Vršac, vrše antirabičnu imunizaciju. U antirabičnim ambulantama Južnobanatskog okruga pregledano je 729 pacijenta za 10 % manje nego 2020. godine (806). Kod 9 pacijenata je indikovana antirabična zaštita u skladu sa epidemiološkom situacijom, a po prepurukama i kriterijumima za sprovođenje antirabične zaštite
I dalje je neophodno raditi na osnovnim strategijama dostizanja i održavanja obuhvata vakcinacije preko 95% u svim vakcinama, i time postići održavanje kolektivnog imuniteta populacije protiv zaraznih bolesti kao suštine zajedničkih napora u svim zemljama sveta.
Ostavite odgovor